برنامه احداث و توسعه شهرکهای فناوری
فناوری‌های نوین و اشاعه آن‌ها در فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی صنایع کوچک تأثیر شگرفی بر خلق ارزش واحدهای صنعتی کوچک داشته و یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر پیشرفت و ارتقای صنایع کوچک محسوب می‌گردد. به‌طوری‌که این مسئله باعث گردیده سیاست‌های متفاوتی در جهان جهت توسعه فناوری و تسریع در شکل‌گیری توانمندی‌های فناورانه و همچنین اشاعه و تسری آن‌ها به فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی صنایع کوچک و متوسط به کار گرفته شود. در این راستا، سیاست دولت‌ها تقویت و ارتقای بنیه علمی و فنی شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات فناوری، تحقیق و توسعه و ایجاد بستر مناسب جهت هر چه تخصصی‌تر شدن فعالیت آن‌ها است.
هدف از احداث شهرکهای فناوری حمایت از تجاری‌سازی و توسعه فنّاوری و به‌تبع آن، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی تخصصی است. شهرکهای فنّاوری، بستر مناسبی برای استقرار کسب‌وکارهای فناور، واحدهای تحقیق و توسعه، مشاورین خبره و مؤسسات پژوهشی و آموزشی شکل می‌دهد که در تعامل سازنده با یکدیگر زمینه ارتقای فناوری در صنایع کوچک را فراهم می‌آورند. هدف از تجمیع این فعالان در شهرکهای فناوری ایجاد هم‌افزایی و تجاری‌سازی فنّاوری و تسهیل فرآیند جذب، ارتقا و انتشار فناوری در صنایع کوچک است؛ به‌نحوی‌که تمامی و یا بخش‌های عمده‌ای از فعالیت‌های تجاری‌سازی فنّاوری در این شهرک‌ها به‌صورت حرفه‌ای قابل انجام می‌باشد. مهم‌ترین فعالیت‌های موردنیاز به‌منظور تجاری‌سازی فناوری شامل تحقیق و توسعه، تولید محصولات با فناوری برتر، خدمات آزمایشگاهی، استانداردسازی، بازاریابی و خدمات مشاوره‌ای برای توسعه بازار محصولات فنّاورانه می‌باشد، که همه این فعالیت‌های در شهرکهای فناوری گرد هم آمده‌اند تا توسعه فناوری در صنایع کوچک تسهیل شود. علاوه بر خدمات مذکور، همکاری‌های بین‌المللی برای استفاده از تجارب جهانی و همچنین صدور محصولات و خدمات به بازارهای فناوری جهان از دیگر اهداف راهبردی شهرکهای فناوری است.
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران با توجه به مأموریت خود مبنی بر توسعه فناوری و ارتقای توان رقابت‌پذیری صنایع کوچک، اهداف زیر را در قالب احداث شهرکهای فناوری دنبال می‌کند:
•ایجاد زیرساخت مناسب فعالیت‌های تحقیق و توسعه شامل امکانات فیزیکی و خدمات نرم‌افزاری
•حمایت از واحدهای فناور و دانش‌بنیان
•حمایت از ایده‌های کارآفرینانه و تجاری‌سازی نتایج تحقیقات
•ایجاد بستر مناسب تحقیق و توسعه و تسهیل فعالیت متخصصین و محققین.
بنابراین به‌طورکلی می‌توان شهرک فناوری را مجموعه‌ای تعریف نمود که ضمن فراهم آوری زیرساخت مناسب برای استقرار واحدهای فناور تولیدی، خدماتی و مشاوره‌ای با گردآوری و تجمیع اجزای دخیل در توسعه فناوری زمینه ارائه حمایت‌های نرم‌افزاری لازم جهت ایجاد صنایع کوچک مبتنی بر فناوری‌های جدید را فراهم آورده و از طرف دیگر با اشاعه فناوری‌های جدید در واحدهای صنعتی زمینه ارتقای توان رقابتی و توسعه فعالیت‌های آن‌ها را پدید می‌آورد.
در کشور ما، در کنار شهرکهای فناوری، مجموعه‌های دیگری نیز در حوزه فناوری‌های نوین فعالیت می‌نمایند که ازجمله می‌توان به پارک‌های علم و فناوری اشاره کرد. اما شهرکهای فناوری ازنظر اهداف، ارکان و فعالیت‌ها تفاوت‌های اساسی با پارک‌های علم و فناوری دارند. بر اساس تعریف، پارک علم و فناوری سازمانی است که به‌وسیله متخصصان حرفه‌ای اداره می‌شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت جامعه از طریق تشویق و ارتقاء فرهنگ نوآوری و افزایش توان رقابت در میان شرکت‌ها و مؤسساتی است که متکی بر علم و دانش در محیط پارک فعالیت می‌کنند. برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی با ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاه‌ها، مراکز پژوهش و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار، ایجاد و رشد شرکت‌های متکی بر نوآوری را از طریق مراکز رشد و فرایندهای زایشی تسهیل می‌نماید. پارک‌های علمی همچنین خدماتی با ارزش‌افزوده بالا و فضاهای کاری و تأسیسات مناسب و کیفی به مؤسسات مستقر در پارک ارائه می‌نمایند.
مأموریت و اهداف شهرکهای فناوری
با توجه به محدودیت‌ها و چالش‌های که صنایع کوچک با آن مواجه هستند ایجاد و توسعه شهرکهای فناوری فعالیتی ضروری است که در خصوص ضرورت آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
• با توجه به محدودیت‌های صنایع کوچک و عدم وجود منابع و امکانات لازم جهت دسترسی مستقیم به فناوری‌های روز دنیا، سازمان‌های دولتی مسئول فراهم آوری زیرساخت مناسب جهت خلق، توسعه و اشاعه فناوری در کسب‌وکارهای تولیدی می‌باشند.
• وجود ضعف و خلأهای فناوری باعث گردیده صنایع کوچک نقش مؤثر و مورد انتظار در توسعه اقتصادی و تولید ناخالص ملی نداشته باشند.
• ضرورت حمایت از ایجاد کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری‌های جدید و همچنین ارتقا توان رقابت‌پذیری کسب‌وکارهای موجود.
بر این اساس، مأموریت‌های اصلی شهرکهای فناوری در راستای توسعه فناوری و رسوخ آن در صنایع کوچک عبارت‌اند از:
• بررسی و رصد فعالیت کسب‌وکارهای تولیدی در حوزه تخصصی شهرکهای فناوری و ارائه پیشنهاد و برنامه عمل توسعه و ارتقای آن‌ها
• کمک به ارتقای دانش فنی کسب‌وکارهای تولیدی به‌منظور رقابت در عرصه جهانی
• سازمان‌دهی برای ارائه خدمات مؤثر و موردنیاز به کسب‌وکارهای تولیدی به‌منظور کمک به رشد آن‌ها
• ایجاد زمینه مناسب فعالیت متخصصین و مشاورین در حوزه تخصصی شهرک
• ایجاد زمینه مناسب تحقیق و توسعه و انجام فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی کاربردی در زمینه تخصصی شهرک فناوری
• ایجاد و فضای مناسب جهت تجاری‌سازی ایده‌ها
• تسهیل در امر اشاعه و رسوخ فناوری در صنایع کوچک
• تکمیل زنجیره انتقال دانش و کاربردی نمودن آن از طریق ایفای نقش واسط بین کسب‌وکارهای تولیدی و مراکز تولید علم، دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، متخصصین و مشاورین
• ایجاد قطب تخصصی و ارائه خدمات و حمایت‌های لازم به صنایع سراسر کشور با هدف توسعه ملی در زمینه تخصصی
• همکاری و تعامل مؤثر با مراکز پژوهشی و دانشگاهی، پارک‌های فناوری و متخصصین در داخل و خارج از کشور با هدف توسعه صنعتی در سطح منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی
• در راستای مأموریت‌های شهرکهای فناوری، اهداف کلان ایجاد و توسعه شهرکهای فناوری به شرح ذیل می‌باشد:
• تسهیل و حمایت از نفوذ و اشاعه فناوری‌های جدید در کسب‌وکارهای تولیدی
• ارتقاء و بهبود ساختار کسب‌وکارهای تولیدی از طریق تجهیز آن‌ها به فناوری‌های برتر
• کارآمد نمودن فرایندهای تولید، انتقال، جذب، بومی‌سازی و اشاعه فناوری‌های نوین در صنایع کوچک
• استقرار نظام تجاری‌سازی محصولات فناورانه
• تسهیل ارتباطات و جریان دانش میان نهادهای دولتی، واحدهای تولیدی فناور، مؤسسات تحقیق و توسعه و مراکز آموزشی و پژوهشی و توسعه فعالیت آن‌ها
• کمک به ایجاد و رشد کسب‌وکارهای تولیدی مبتنی بر فناوری با تأکید بر تولیدکنندگان بخش خصوصی
• به‌منظور تحقق اهداف کلان، شهرکهای فناوری می‌بایست دارای ویژگی‌های خاصی باشند تا توسعه فناوری و رسوخ آن در صنایع کوچک با حداکثر بهره‌وری میسر شود. لذا، در ایجاد و توسعه شهرکهای فناوری تلاش می‌شود تا ویژگی‌های ذیل تا حد امکان محقق شود:
• دارای ساختار ستادی کوچک ولی توانمند و مدیریت باتجربه در راهبری امور فناوری
• دارای توان تدارک امکانات و خدمات با ارزش‌افزوده بالا
• دارای زیرساخت‌های مناسب تأسیساتی و شهری و شبکه‌های ارتباطی و مخابراتی
• دارای دسترسی مناسب از قبیل اتوبان، فرودگاه، راه‌آهن
• گرایش به خودگردانی در نگهداری شهرک و پشتیبانی دولت در راهبری نرم‌افزاری
• به‌کارگیری حداکثر توان‌بخش خصوصی در تکمیل اجزا آن‌ها
• هم‌جواری با قطب‌های صنعتی، دانشگاهی در کلان‌شهرهای کشور
اجزای شهرکهای فناوری بر اساس نیازهای مخاطبین هر شهرک، شرایط و ظرفیت‌های موجود در حوزه تخصصی و مطالعات مربوطه تعیین می‌شود، اما به‌طورکلی، اجزای ذیل در شهرکهای فناوری ایجاد می‌شوند:
• مراکز خدمات فناوری و کسب‌وکار
• آزمایشگاه‌ها
• مراکز تحقیق و توسعه
• مرکز رشد
• بخش استقرار واحدهای تولیدی (اراضی، کارگاه‌های آماده)
• مرکز آموزشی
• مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات
• نمایشگاه توانمندی‌های شهرک فناوری و واحدهای صنعتی مربوطه
• مراکز عمومی و خدماتی
در حالت کلی، اجزا شهرکهای فناوری به‌غیراز زیرساخت‌ها و مرکز خدمات فناوری و کسب‌وکار با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی احداث و راه‌اندازی می‌گردند، اما با توجه به شرایط اختصاصی هر شهرک و در صورت نیاز، احداث برخی از اجزا توسط سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران و یا با مشارکت سازمان با بخش خصوصی با توجه به مطالعات هر شهرک و منوط به مجوز و مصوبه هیئت‌مدیره سازمان امکان‌پذیر می‌باشد.
در حال حاضر 6 شهرک فناوری در 6 نقطه از کشور بر اساس مطالعات ایجاد و توسعه شهرکهای فناوری به بهره برداری رسیده و درحال فعالیت است :
1.شهرک فناوری صنایع غذایی و بیوتکنولوژی شمال شرق کشور
2.شهرک فناوری قطعات خودرو در مجاورت شهر تبریز
3.شهرک فناوری صنایع غذایی و الکترونیک ارومیه
4.شهرک فناوری کانی غیرفلزی همدان
5.شهرک فناوری صنایع شیمیایی و پتروشیمی درمجاورت شهر شیراز
6.شهرک فناوری اصفهان در مجاورت شهر اصفهان
جدول وضعیت اجزای مستقر در شهرکهای فناوری کشور
فرآیند استقرار در شهرک فناوری
بسته راهبری شهرک های فناوری
دانلود بسته راهبری شهرک های فناوری
فرم های استقرار در شهرک های فناوری
دانلود فرم درخواست استقرار در مرکز خدمات فناوری
انتخاب حالت کور رنگی
سرخ کوری سبز کوری آبی کوری سرخ دشوار بینی سبز دشوار بینی آبی دشوار بینی تک رنگ بینی تک رنگ بینی مخروطیتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله بین کلمات:
تغییر فاصله بین خطوط:
تغییر نشانگر موس:
تغییر نشانگر موس:
تغییر رنگ ها:
رنگ اصلی:
رنگ دوم:
رنگ سوم: